निर्वाचनको सफलतामा लोकतान्त्रिक भविष्य र संवैधानिक यात्रा निर्भर छ : प्रधानमन्त्री कार्की

काठमाडौँ, १ मङ्सिर । प्रधानमन्त्री सुशीला कार्कीले आगामी फागुन २१ गते हुने निर्वाचनको सफलतामा मुलुकको लोकतान्त्रिक भविष्य र संवैधानिक यात्रा निर्भर रहेको बताउनुभएको छ ।

प्रधानमन्त्री कार्कीले नागरिक समाजका नेताहरूलाई सम्बोधनका क्रममा आज यहाँ यस पटकको निर्वाचन असफल भए मुलुक राजनीतिक अन्योल र संवैधानिक सङ्कटमा धकेलिने उल्लेख गर्नुभयो ।

“नागरिक समाजका नेताहरूका रूपमा तपाईंहरूले सरकार तथा दलहरूबीच विश्वासको वातावरण बनाउन र आम जनतालाई निर्वाचनमा सहभागी हुन प्रेरित गर्नका लागि ‘तेस्रो शक्ति’ का रूपमा सक्रिय र निर्णायक भूमिका खेल्नुहुनेछ भन्ने हामीलाई पूर्ण विश्वास छ,” उहाँले भन्नुभयो ।

मुलुकको वर्तमान राजनीतिक अवस्थालाई निकास दिने र आसन्न निर्वाचनलाई सुनिश्चित गर्ने यस निर्णायक घडीमा नागरिक समाजका अगुवाहरुसँग प्रत्यक्ष भेटघाट गर्न पाउनु आफ्ना लागि ठुलो कुरा भएको प्रधानमन्त्री कार्कीले बताउनुभयो ।

“मलाई थाहा छ, जब राजनीतिक दलहरूबीच अविश्वास बढ्छ, तब निष्पक्ष आवाज र समाजलाई जोड्ने सेतुका रूपमा यहाँहरूको भूमिका असाध्यै महत्त्वपूर्ण हुन्छ,” उहाँले भन्नुभयो, “यो छलफलमा यहाँहरूले राख्नुभएका समाधानमुखी धारणाहरूलाई हामीले गम्भीरतापूर्वक लिएका छौँ ।”

प्रधानमन्त्री कार्कीले फागुन २१ गतेको निर्वाचन केवल वर्तमान सरकारको राजनीतिक निर्णय वा इच्छा नभइ संवैधानिक रिक्तता टार्नका लागि अपरिहार्य राष्ट्रिय दायित्व भएको स्पष्ट पार्नुभयो । साथै उहाँले केही पक्षले सिर्जना गरेका अन्योललाई चिर्दै नागरिक समाजले निर्वाचनको वैधानिक आधार स्थापित गर्न र लोकतन्त्रलाई सही मार्गमा फर्काउन दृढतापूर्वक सरकारका साथमा उभिन अनुरोध गर्नुभयो ।

निर्वाचनको विश्वसनीयताका लागि प्रमुख दलहरूलाई यही मङ्सिर १० गतेभित्र निर्वाचन आयोगमा अनिवार्य दर्ता गराउनु आफूहरुको पहिलो र अनिवार्य सर्त भएको उल्लेख गर्दै उहाँले यो समयसीमा निर्वाचन सुनिश्चितताको प्रमुख सूचक भएको बताउनुभयो ।

“सरकार ट्रयाक–टू संवादमार्फत् विभिन्न दलहरुसँग विश्वासको वातावरण बनाउने काम गरिरहेको छ । तर, नागरिक समाजले आफ्नो प्रभाव प्रयोग गरी सबै दलहरूलाई प्रक्रियामा फर्काउन सहयोगका निम्ति अपिल गर्दछु,” प्रधानमन्त्री कार्कीले भन्नुभयो ।

राजनीतिक जोखिम व्यवस्थापनसँगै सरकार प्रशासनिक तयारीमा पनि दृढ रहेको उल्लेख गर्दै प्रधानमन्त्री कार्कीले निर्वाचन आयोगको कार्यक्षमता बढाउन निर्वाचन आयोगको नेतृत्वसँग निरन्तर संवादमा रहेको जानकारी गराउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “हाम्रो प्राथमिकता ‘सुरक्षा र सुशासन’ हो । यसै क्रममा, निर्वाचनलाई कम खर्चिलो र मितव्ययी बनाउन, विगतको भद्दा र अनावश्यक कर्मचारी भर्नासम्बन्धी बदनामी रोक्न कडाइका साथ निगरानी गरिनेछ ।”

जेनजी आन्दोलनलाई केवल ‘कानुन व्यवस्थाको विषय’ मात्र नमानेको र यो व्यवस्थाप्रतिको गहिरो राजनीतिक असन्तुष्टिको अभिव्यक्ति भएको बताउँदै उहाँले यसको कारण कतिपय युवा पुस्ता नयाँ व्यवस्थाको भाष्यतर्फ आकर्षित भइरहेको जोखिम देखेको उल्लेख गर्नुभयो । “उनीहरूको मन जित्न र निर्वाचनमा युवा सहभागिता बढाउनका लागि हामी निर्वाचनसम्बन्धी अध्यादेश र अन्य उपायमार्फत संरचनात्मक सुधारका कदमहरू चाल्दैछौँ । यसबाट उनीहरूको असन्तुष्टिको राजनीतिक सम्बोधन हुनेछ,” प्रधानमन्त्री कार्कीले भन्नुभयो ।

युवा असन्तुष्टिको व्यवस्थापनसँगै, निर्वाचनको वातावरण ध्रुवीकरण र हिंसाले बिथोल्ने जोखिमतर्फ पनि आफूहरु सचेत रहेको उहाँको भनाइ थियो । प्रधानमन्त्री कार्कीले निर्वाचनका दौरान द्वेषपूर्ण र भड्काउपूर्ण अभिव्यक्ति प्रयोग गर्ने जो–कोहीलाई पनि सम्बन्धित सक्षम निकायहरुले तत्काल र सार्वजनिक कारबाही गर्ने बताउनुभयो । “शान्तिपूर्ण मतदान सुनिश्चित गर्न ‘हट–स्पट’ नक्साङ्कन र गुप्तचर परिचालन बढाइएको छ र नागरिक खबरदारी झनै आवश्यक छ,” उहाँले भन्नुभयो ।

नागरिक समाजले युवा जागरणलाई सही दिशा दिन उठाएको कुरा सकारात्मक भएको उल्लेख गर्दै प्रधानमन्त्री कार्कीले नागरिक समाजले अब ‘सेतु’को भूमिका खेल्दै युवालाई उनीहरूले बुझ्ने भाषामा राजनीतिक र निर्वाचन शिक्षा प्रदान गर्नुपर्ने सुझाव दिनुभयो । यसले उनीहरू लोकतान्त्रिक शासनका सिद्धान्त, प्रक्रिया र प्रणालीगत फाइदाहरूप्रति विश्वस्त बन्ने उल्लेख गर्दै उहाँले लोकतन्त्रको स्थायित्वका लागि यो प्रणालीगत शिक्षा सबैभन्दा ठूलो प्रतिरक्षा कवच भएको धारणा व्यक्त गर्नुभयो ।